The Federal Reserve: Hoe bankiers in 1913 de macht over geld grepen
Hoe kregen een handvol bankiers in 1913 controle over de Amerikaanse economie? Ontdek hoe een geheim overleg op Jekyll Island leidde tot de oprichting van de Federal Reserve, een centrale bank met meer macht dan de overheid zelf. Lees hoe strategie, misleiding en politieke beïnvloeding de basis legden voor dit financiële meesterwerk.
Hoe de 'Federal Reserve' in het geheim werd geboren
In 1912 kwamen zeven van de machtigste bankiers ter wereld in het geheim samen op Jekyll Island, het privé-eiland van zakenman John Pierpont Morgan. Om hun ontmoeting te verbergen, reisden ze incognito en spraken ze elkaar enkel met voornamen aan. Onder de aanwezigen bevonden zich de rijkste Amerikaanse bankiersfamilies, de Rockefeller-groep en de Europese bankiershuizen Rothschild en Warburg.
Hun doel? Het monopolie op de dollarcreatie bemachtigen door een centrale bank op te richten naar Europees model, verpakt als een overheidsinitiatief. Zo ontstond de naam The Federal Reserve, die misleidend een staatsinstantie suggereerde. In werkelijkheid bleef de Federal Reserve eigendom van enkele grote banken.
In 1913 werd de Federal Reserve officieel opgericht als compromis tussen commerciële banken, die stabiliteit en zelfregulering wilden, en president Wilson, die federale controle zocht. Het resultaat: een systeem van twaalf regionale Federal Reserve Banken, gerund door de banken in die regio's.
Hoe het Federal Reserve-plan werd verkocht aan politici en publiek
Met hulp van bevriende politici werd het Federal Reserve-plan in 1913 door de Amerikaanse Senaat en het Huis van Afgevaardigden geloodst. De stemming over de Federal Reserve Act vond plaats op kerstavond, een strategische keuze, zodat veel volksvertegenwoordigers niet aanwezig waren en niet tegen konden stemmen. Vooral binnen de democratische partij bestond flinke weerstand, maar de aanwezige congresleden waren vaak onvoldoende op de hoogte van de complexe details. Het systeem was bewust ingewikkeld ontworpen om de ware bedoelingen te verhullen.
De bankiers slaagden: de wet werd aangenomen, en hiermee kregen ze de controle over alle bankreserves in de VS. In de media werd echter niets vermeld over een nieuwe centrale bank. Het publiek werd overtuigd dat het om een overheidsinitiatief ging, dankzij de zorgvuldig gekozen naam: The Federal Reserve. Hoewel de naam "federale" associaties met de overheid oproept, bleef de macht feitelijk in handen van een kleine groep bankiers.
In het wetsvoorstel werd strategisch vermeden om het woord "centrale bank" te gebruiken. In plaats daarvan sprak men over het bundelen van bankreserves in een systeem van autonome districten. Dit gaf de indruk van decentralisatie, terwijl de macht juist werd geconcentreerd bij de bankiers in New York. Het was een meesterzet om zowel politici als het publiek op het verkeerde been te zetten.
Hoe kan een centrale bank privébezit zijn?
In het verleden waren centrale banken vaak eigendom van rijke banken en privépersonen. Pas in de loop van de twintigste eeuw kwamen veel centrale banken in handen van de overheid. Toch zijn er uitzonderingen: de Zwitserse centrale bank is nog volledig in handen van particuliere aandeelhouders, en bij de Belgische centrale bank is dat 50 procent. Iedereen kan daar een aandeel in kopen.
Bij de Federal Reserve ligt dat anders. De aandelen van dit systeem zijn exclusief in handen van commerciële banken, vooral op Wall Street. Hierdoor is de Federal Reserve geen traditionele centrale bank zoals men zou verwachten, maar eerder een samenwerkingsverband van commerciële banken dat zich presenteert als een nationale centrale bank. Dit unieke model geeft deze banken een enorme invloed op het Amerikaanse financiële systeem.
Wie heeft de financiële macht in de VS?
De werkelijke financiële macht in de VS ligt niet bij de overheid, maar bij de grote banken op Wall Street, die eigenaar zijn van de Federal Reserve. Econoom dr. Murray Rothbard stelde dat de Fed sinds 1913 volledig ongecontroleerd opereert: "De Amerikaanse centrale bank legt aan niemand verantwoording af, heeft geen budget en wordt door niemand gecontroleerd."
Met het monopolie op geldschepping kan de Fed dollars uit het niets creëren, wat enorme winsten oplevert voor de banken. Het uitlenen van dit gecreëerde geld heeft de rijkdom op Wall Street explosief laten groeien. Zo werden in 2006 bij Goldman Sachs kerstbonussen van gemiddeld $622.000 per werknemer uitgedeeld, met partners die elk $25 miljoen ontvingen. Bestuursvoorzitters van de grote zakenbanken verdienen standaard meer dan $10 miljoen per jaar.
Hoe overtuigden bankiers iedereen om de Fed te aanvaarden?
Bankiers gebruikten de angst voor financiële instabiliteit om de Federal Reserve te rechtvaardigen. In de 25 jaar vóór 1913 gingen 1748 Amerikaanse banken failliet, vaak na bankruns waarbij spaarders al hun geld tegelijk opnamen. Door reserves te bundelen in de Federal Reserve, beloofden bankiers dat faillissementen en bankruns verleden tijd zouden zijn.
Politici zagen hier voordelen in: de Federal Reserve kon financiële stabiliteit bieden én hen onbeperkt geld lenen, wat politieke manoeuvres en internationale ambities vergemakkelijkte. Met deze beloftes en een goed doordachte campagne werd het plan in 1913 geaccepteerd, en sindsdien heeft de Fed een centrale rol in de Amerikaanse economie – en Wall Street in het bijzonder.
